Respiratory Syncytial Virus, czyli syncytialny wirus oddechowy lub syncytialny wirus nabłonka oddechowego, odpowiada za infekcje układu oddechowego, zwłaszcza u małych dzieci. Jest jednym z głównych patogenów powodujących takie objawy jak katar, kaszel i kichanie. Może prowadzić do zapalenia oskrzeli i płuc.
![]()
Wirus jest szczególnie niebezpieczny dla niemowląt i małych dzieci, bo ich układ odpornościowy nie jest w pełni rozwinięty. Będąc częstą przyczyną zakażeń układu oddechowego, staje się groźny dla wcześniaków, maluchów z astmą czy przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, z wrodzonymi wadami serca i osłabionym układem immunologicznym.
Infekcje wirusem RSV są częstsze w okresie zimowym i wczesną wiosną. Patogen rozprzestrzenia się drogą kropelkową, podczas kichania lub kaszlu. Wnika przez nos, gardło i spojówki. Kolejna droga zakażenia to bezpośredni kontakt ze skażonymi powierzchniami (klamki, zabawki itp.). Ważnym elementem profilaktyki jest więc częste mycie rąk.
Ile trwa infekcja wirusem RSV? Okres pomiędzy zakażeniem a rozwojem choroby wywołanej wirusem wynosi do 8 dni, okres zakaźności 1-21 dni (u niemowląt i osób z upośledzoną funkcją układu immunologicznego nawet powyżej 40 dni).
Objawy zakażenia wirusem RSV
Objawy zakażenia wirusem RSV mogą różnić się w zależności od wieku pacjenta i przebiegu infekcji. RSV daje objawy ze strony górnych dróg oddechowych (katar, kichanie, kaszel, podrażnienie gardła) oraz dolnych (świszczący oddech, trudności w oddychaniu, przyspieszony oddech, ciężki, mokry kaszel). U dzieci RSV odpowiada też za gorączkę. Zainfekowane maluchy są marudne, zmęczone, drażliwe.
COVID czy RSV?
Zakażenie wirusem SARS-CoV-2, który powoduje COVID-19, oraz zakażenie wirusem RSV (Respiratory Syncytial Virus) mogą wywoływać podobne objawy, zwłaszcza w przypadku infekcji układu oddechowego. Jak je odróżnić? Można kupić testy typu combo w aptece (na grypę typu A i B, COVID-19 i RSV). Potwierdzenie laboratoryjne zakażenia wirusem syncytialnym nabłonka oddechowego najczęściej polega na wykryciu antygenów lub kwasu nukleinowego wirusa.
Jak odróżnić wirusa RSV od SARS-CoV-2 w warunkach domowych? Będzie to trudne zadanie, bo oba patogeny powodują katar, kaszel, kichanie i podrażnienie gardła. To, co może różnić, to rodzaj kaszlu. Wirus RSV wywołuje kaszel mokry, ciężki, uporczywy, a w przebiegu COVID jest on suchy i drażniący. Dodatkowo COVID daje często objawy towarzyszące, jak utrata węchu czy smaku, biegunka.
Leczenie wirusa RSV?
![]()
Leczenie zakażenia wirusem RSV u dzieci zazwyczaj obejmuje łagodzenie objawów i utrzymanie komfortu dziecka, ponieważ w większości przypadków infekcja ta samoistnie ustępuje.
Zakażenie dróg oddechowych wywołane wirusem RSV leczy się objawowo. Podstawowe sposoby leczenia:
- jeśli występuje gorączka, sięgamy po leki z przeciwgorączkowym i przeciwbólowym paracetamolem lub przeciwgorączkowym, przeciwbólowym i przeciwzapalnym ibuprofenem (bądź stosujemy obie substancje zamiennie).
- zapewniamy dziecku odpowiednie nawodnienie (w przypadku niemowląt - częste karmienie piersią lub butelką), można sięgnąć po płyny nawadniające, odpowiednie od 6. miesiąca życia
- podajemy syropy na kaszel
- w przypadku wodnistego kataru można oczyszczać nos przy użyciu soli fizjologicznej i zastosować aerozole donosowe
Niemniej jednak w wyniku infekcji RSV mogą pojawić się poważne problemy oddechowe, wymagające interwencji lekarskiej. U niemowląt niemowląt do 6. miesiąca życia i dzieci z grup wysokiego ryzyka często rozwija się zapalenie oskrzeli, zapalenie oskrzelików lub ciężkie zapalenie płuc z niewydolnością oddechową. Wówczas leczenie infekcji RSV wymaga hospitalizacji.
Wirus RSV szczepionka
![]()
Europejska Agencja Leków dopuściła do obrotu dwie szczepionki na RSV, ale tylko jedna z nich przeznaczona jest do stosowania jako profilaktyka wirusa u niemowląt do 6 miesiąca życia. Podaje się ją matce między 24. a 36. tygodniem ciąży. Wytworzone w organizmie ciężarnej przeciwciała są transportowane przez łożysko do płodu. Badania kliniczne wykazały, że podanie matce szczepionki na RSV w przypadku dzieci do 3 miesiąca życia zmniejsza ryzyko ciężkiego zakażenia RSV o 80%, a u w przypadku dzieci do 6 miesiąca życia - o 70%.
Wirus RSV jest sezonowy, lekarze wskazują na celowość szczepień ciężarnych, gdy rozwiązanie przypada na okres od października do kwietnia. Wirus RSV najgroźniejszy jest dla niemowląt i wcześniaków.
W Polsce realizowany jest też program profilaktyki zakażeń wirusem syncytium nabłonka oddechowego z użyciem p aliwizumabu. To przeciwciało wykazujące silne działanie neutralizujące wirusa. Podaje się je w postaci zastrzyków domięśniownych co miesiąc, w okresie jesienno-zimowym, biorąc pod uwagę sezonowość występowania wirusa. Do programu kwalifikują się wcześniaki, noworodki z bardzo niską masą urodzeniową, dzieci z określonymi wadami serca, dysplazją oskrzelowo-płucną.
