Leki na ból zęba: w jakich sytuacjach się po nie sięga?
Leki na ból zęba to doraźny sposób objawowego leczenia tej dolegliwości. Warto jednak pamiętać, że dobór takiego środka powinien być podyktowany m.in. typem i stopniem natężenia, a także przyczyną doświadczanych objawów.
Ból zęba może być wywołany szeregiem czynników. Pierwsza grupa to te związane z problemami z samym uzębieniem. Mogą to być:
- próchnica – jej obecność powoduje odsłonięcie miazgi zęba, która jest niezwykle wrażliwa na bodźce zewnętrzne. W efekcie, gdy dojdzie do jej kontaktu z jedzeniem czy napojem, pojawia się ból. Jeżeli problem próchnicy nie zostanie rozwiązany w krótkim czasie od pojawienia się ubytku, w zębie może się rozwinąć stan zapalny. Sprawi on, że ból nie będzie miał już charakteru kontaktowego, a ciągły;
- stany ropne – bardzo często pojawiają się przy zapaleniu miazgi. Wówczas ból zęba może być bardzo intensywny, a dodatkowo pojawiają się obrzęki,
- zapalenie przyzębia – podrażnienie i choroby przyzębia również mogą skutkować wrażeniem „obolałości” całego obszaru jamy ustnej;
- stan po zabiegu stomatologicznym – np. leczeniu kanałowym czy innej, inwazyjnej procedurze.
Ponadto za ból zęba mogą odpowiadać dolegliwości niedotyczące bezpośrednio uzębienia czy przyzębia. Wymienia się wśród nich:
- zapalenie zatok, zwłaszcza ostre, rozwinięte w okolicy zatoki szczękowej;
- problemy ze stawem skroniowo-żuchwowym;
- półpasiec, czyli powikłanie ospy wietrznej, którego efektem są zaburzenia neurologiczne;
- dusznicę bolesną – jest jedną z odmian choroby niedokrwiennej serca, która objawia się m.in. promieniującym bólem. Może on być zlokalizowany także w obszarze dolnej szczęki.
Jednak, niezależnie od sytuacji, sposobem na tymczasowe uśmierzenie bólu przed wizytą u stomatologa czy lekarza rodzinnego, jest sięgnięcie po odpowiednio dobrany lek na ból zęba.
Co zawierają leki na ostry ból zęba?
Bóle zęba mogą przyjmować różne postaci – w zależności od podłoża dolegliwości czy stopnia rozwinięcia stanu zapalnego. Dlatego na rynku są dostępne różnorodne leki przeciwbólowe, które można zastosować.
Oto substancje czynne, które są w nich najczęściej zawarte.
- Paracetamol jest lekiem na ból zęba, który najczęściej zalecany jest przy niewielkim natężeniu dolegliwości, np. po zabiegu stomatologicznym. Ta substancja wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Nie działa natomiast przeciwzapalnie i nie wpływa na proces krzepnięcia krwi.
- Ibuprofen to lek z grupy NLPZ, czyli niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Oznacza to, że oprócz działania przeciwbólowego i przeciwgorączkowego pomaga w walce ze stanami zapalnymi. Może być więc pomocny jako lek na ostry ból zęba.
- Kwas acetylosalicylowy również zaliczany do grupy NLPZ. To substancja popularnie określana jako aspiryna, która wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz przeciwzapalne.
- Ketoprofen to kolejny lek z grupy NLPZ, pochodna kwasu propionowego. Jest rekomendowany przy silniejszych i ostrzejszych dolegliwościach bólowych.
- Metamizol to lek o silnym działaniu przeciwbólowym, często podawany, gdy pozostałe środki z grupy OTC nie działają lub są niewystarczająco skuteczne. Ma działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i spazmolityczne, czyli rozkurczowe. Nie należy do grupy NLPZ.
Silny lek przeciwbólowy na ból zęba – po co sięgnąć?
Jeśli jest potrzebny lek na ostry ból zęba, najczęściej rekomendowane są preparaty, które zawierają:
- wysokie dawki ibuprofenu, np. 400 mg lub 600 mg na tabletkę/kapsułkę (należy pamiętać, że osoby dorosłe nie mogą przyjmować więcej niż 1200 mg tej substancji na dobę),
- metamizol – najczęściej jednorazowo jest podawana dawka od 500 do 1000 mg (maksymalna dawka dobowa to 3000 mg),
- ketoprofen – pojedyncza dawka dla osoby dorosłej to 50 mg.
Leki na ostry ból zęba – jaką postać mogą przybrać?
Leki na ostry ból zęba są dostępne w kilku postaciach. Dobór odpowiedniej jest uzależniony od specyfiki dolegliwości.
- Leki na ból zęba w tabletkach to najczęściej stosowana postać preparatów przeciwbólowych. Wśród nich znajdują się tabletki powlekane o wydłużonym czasie działania. Taki produkt jest odpowiedni, gdy ból ma postać przewlekłą. Tabletki niepowlekane, które mają wyraźne wgłębienie w kształcie krzyżyka czy kreski, można podzielić na pół, aby dostosować dawkę do podaży zaleconej przez lekarza, farmaceutę lub wynikającej z informacji na ulotce.
- Leki na ból zęba w kapsułkach wyróżniają się szybkim uwolnieniem substancji aktywnej. Może się to przełożyć na jej sprawne przeniknięcie do krwioobiegu, a co za tym idzie – krótki czas oczekiwania na uśmierzenie bólu. Należy przy tym pamiętać, że kapsułek nie można otwierać, wysypywać ani dzielić ich zawartości.
- Leki na ból zęba w postaci tabletek musujących. Przed przyjęciem należy je rozpuścić w odpowiedniej ilości wody. Taka postać może być wygodniejsza dla pacjenta, który np. zmaga się z dużym obrzękiem w okolicy jamy ustnej przy ropnym stanie zapalnym. Lek w postaci rozpuszczonej również wykazuje się szybszym przyswajaniem, przez co efekty jego zastosowania mogą się pojawić w krótszym czasie. Może to się jednak również przekładać na szybsze wypłukanie preparatu z organizmu.
Kiedy po zastosowaniu leku na ból zęba należy się udać do lekarza?
Jedyną sytuacją, w której ból zęba nie musi skłaniać do wizyty u stomatologa, jest stan po zabiegu wykonanym przez dentystę. Jeżeli to przeprowadzona procedura – np. uzupełnianie ubytków czy leczenie kanałowe – jest źródłem przykrej dolegliwości, wystarczy sięgnąć po zalecone leki uśmierzające ból. Przykre objawy powinny ustąpić w ciągu kilku godzin, a maksymalnie 1-2 dni.
Jeżeli tak się nie stanie, należy ponownie umówić się do lekarza, ponieważ może to świadczyć np. o rozwoju stanu zapalnego.
W innych przypadkach, jeżeli pojawi się ostry lub przewlekły ból zęba, warto jak najszybciej zapisać się na wizytę u stomatologa. Tymczasowe uśmierzenie go przy pomocy silnego leku przeciwbólowego na ból zęba nie rozwiąże problemu, a tylko wyciszy objawy. Można się jednak spodziewać, że dolegliwości szybko powrócą. Jedynym sposobem na ich trwałe wyeliminowanie jest interwencja dentysty, który wykona odpowiednią procedurę.
Jeżeli zaś bólowi zęba towarzyszą inne dolegliwości – np. ból i zatkanie zatok, drętwienie kończyn, promieniujący ból w okolicy klatki piersiowej czy ramion – wówczas warto się skonsultować z lekarzem rodzinnym. Podłoże dolegliwości może być związane ze schorzeniem innego rodzaju.
Co na ból zęba oprócz leków?
Jeżeli źródłem bólu zęba jest np. próchnica bądź ropne zapalenie, pacjent przed wizytą u stomatologa może sięgnąć po dodatkowe produkty zawierające substancje wspierające kojenie przykrych dolegliwości.
Wiele osób w takiej sytuacji korzysta m.in. z:
- płukanek ziołowych, np. z szałwii czy rumianku, których składniki wspierają działania przeciwzapalne i łagodzą podrażnienia,
- olejku goździkowego, aplikowanego bezpośrednio na ubytek w zębie – zawarte w nim substancje mogą delikatnie wspierać kojenie bólu.
Należy jednak pamiętać, że nic nie zastąpi wizyty u specjalisty.
W razie wątpliwości w kwestii doboru leku na ból zęba, skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą albo zapoznaj z zawartością ulotek poszczególnych preparatów. Niewłaściwie stosowane, mogą się przyczynić do poważnych problemów zdrowotnych.
