Kłucie w gardle, trudności w przełykaniu, uczucie rozbicia, ból mięśni i stawów? To prawdopodobnie ostre zapalenie gardła. Sprawdź, jak sobie z nim poradzić.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jakie są objawy ostrego zapalenia gardła?
- jakie są przyczyny ostrego zapalenia gardła?
- jak rozpoznać ostre wirusowe zapalenie gardła?
- po czym poznać grzybicze zapalenie gardła?
- jak przebiega leczenie zapalenia gardła?
- jakie są powikłania po zapaleniu gardła?
Objawy ostrego zapalenia gardła
Objawy ostrego zapalenia gardła mogą różnić się w zależności od przyczyny (wirusowej lub bakteryjnej) oraz indywidualnych cech organizmu. Najczęstsze to:
- Ból w gardle łagodny lub silny, utrudniający połykanie, a czasami także mówienie.
- Suchość i pieczenie. Gardło może wydawać się suche, a nawet piec. Towarzyszy temu uczucie dyskomfortu i chęć nawilżenia.
- Trudności w połykaniu. Ból i obrzęk w gardle sprawiają, że połykanie jest bolesne i utrudnione.
- Chrypka lub zmiana głosu.
- Obrzęk i zaczerwienienie gardła - jest to związane z reakcją zapalną.
- Ból głowy i ogólne osłabienie. Objawy ostrego zapalenia gardła mogą łączyć się z bólem głowy, uczuciem ogólnego osłabienia i zmęczenia.
- Kaszel. Objawy wirusowego zapalenie gardła to, oprócz powyższych, także kaszel, zwłaszcza w początkowej fazie infekcji.
- Gorączka towarzyszy infekcji bakteryjnej lub nasilonej wirusowej.
- Ból mięśni i stawów.
- Obrzęk węzłów chłonnych. Wirusowe i bakteryjne infekcje gardła mogą spowodować obrzęk węzłów chłonnych szyi.
- Niedrożność nosa. W przypadku niektórych infekcji wirusowych, takich jak wirusy grypy, może występować również niedrożność nosa i katar.
Ostre nieżytowe zapalenie gardła może mieć zarówno podłoże wirusowe, jak i bakteryjne. Pod tym pojęciem rozumie się ostry stan zapalny błony śluzowej gardła i tkanki chłonnej, a także krtani, tchawicy i nosa.
Wirusowe czy bakteryjne zapalenie gardła? Takiego rozpoznania dokona lekarz, do którego warto udać się, gdy zauważysz u siebie niepokojące objawy. Postawi diagnozę i zaleci odpowiednie leczenie.
Przyczyny ostrego zapalenia gardła
Przyczyny ostrego zapalenia gardła różnią się, w zależności od patogenu wywołującego chorobę.
Przyczyny wirusowe:
- Wirusy grypy, zwłaszcza typu A i B, mogą wywoływać ostry nieżyt gardła. Zapalenie gardła towarzyszy grypie.
- Wirus Epstein i Barr jest odpowiedzialny za mononukleozę zakaźną, która powoduje silne bóle gardła, gorączkę i osłabienie.
- Wirus opryszczki (HSV) potrafi prowadzić do ostrych infekcji gardła, które są określane jako opryszczkowe zapalenie gardła.
- Inne wirusy zapalenia gardła, takie jak wirusy przeziębienia, wirusy koronawirusowe czy wirusy RSV (syncytialny wirus oddechowy), również mogą wywołać ostry nieżyt gardła.
Przyczyny bakteryjne:
- Bakterie paciorkowca grupy A (Streptococcus pyogenes) są częstą przyczyną ostrego bakteryjnego zapalenia gardła. Infekcja paciorkowcami grupy A może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak gorączka reumatyczna czy kłębuszkowe zapalenie nerek.
- Bakterie paciorkowca grupy C i G są mniej powszechne niż te grupy A, ale również wywołują paciorkowcowe zapalenie gardła.
- Chlamydia pneumoniae to kolejny patogen odpowiedzialny za zakażenie bakteryjne gardła.
- Haemophilus influenzae może być przyczyną ostrego zapalenia gardła, szczególnie u dzieci.
- Corynebacterium diphtheriae jest przyczyną ostrych infekcji gardła charakterystycznych dla błonicy.
- Bakterie paciorkowca grupy B (Streptococcus agalactiae): rzadziej powodują ropne zapalenie gardła, a jeśli już, to u niemowląt i noworodków.
Jak zdiagnozować ostre zapalenie gardła? Jest to niezbędne do wdrożenia właściwego leczenia. Jeśli doświadczasz objawów zapalenia gardła, takich jak ból, suchość, trudności w połykaniu czy gorączka, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem.
Bakteryjne a wirusowe zapalenie gardła - czym się różnią?
Ostre wirusowe zapalenie gardła
- Przyczyny zapalenia gardła to wirusy.
- Objawy. Ostre wirusowe zapalenie gardła zazwyczaj charakteryzuje ostry ból gardła, kaszel, katar, gorączka, osłabienie. Przypomina grypę.
- Brak ropnej wydzieliny na migdałkach i na tylnej ścianie gardła.
- Samouleczalne. W większości przypadków, ostre wirusowe zapalenie gardła ma charakter samouleczalny i nie wymaga antybiotyków. Leczenie polega na łagodzeniu objawów i utrzymaniu nawodnienia organizmu.
- Czas trwania: objawy utrzymują się przez kilka dni do około tygodnia.
Ostre bakteryjne zapalenie gardła
- Przyczyna: Jest spowodowane infekcją bakteryjną, zwykle są za to odpowiedzialne bakterie zapalenia gardła - zazwyczaj paciorkowce grupy A (Streptococcus pyogenes).
- Objawy: ostre zapalenie gardła i migdałków o podłożu bakteryjnym charakteryzuje się nagłym bólem w gardle, gorączką, bólem głowy, obrzękiem węzłów chłonnych szyi oraz pojawieniem się żółtych lub białych nalotów na migdałkach, a także ropnych wydzielin. Objawy anginy ropnej są bardzo nieprzyjemne, potrafią utrudniać przełykanie i oddychanie.
- Wymagane leczenie antybiotykami. W przypadku potwierdzenia infekcji bakteryjnej, leczenie antybiotykami, zwykle penicylinami, jest konieczne w celu uniknięcia powikłań, takich jak gorączka reumatyczna czy choroba nerek.
- Testy diagnostyczne. Lekarz może zlecić test na obecność bakterii paciorkowca grupy A, aby potwierdzić diagnozę i zdecydować o potrzebie antybiotykoterapii.
- Czas trwania - od kilku dni do około tygodnia. Po rozpoczęciu antybiotykoterapii pacjent przeważnie czuje się lepiej w ciągu 24-48 godzin.
Nie należy lekceważyć ostrych stanów zapalnych gardła, zwłaszcza tych o podłożu bakteryjnym, ponieważ nieleczone dają niebezpiecznie powikłania. Angina ropna grozi nawet uszkodzeniem serca i stawów.
Kiedy mamy do czynienia z przewlekłym zapaleniem gardła? Śluzówka gardła jest długotrwale podrażniona, a pacjent skarży się na charakterystyczne uczucie "gula w gardle". Warto wówczas sprawdzić, czy nie doszło do zakażenia grzybiczego.
Grzybicze zapalenie gardła
Grzybicze zapalenie gardła, znane również jako kandydoza gardła lub pleśniawka gardła, jest infekcją wywołaną przez grzyby z rodzaju Candida, zwłaszcza Candida albicans. To rodzaj drożdżaków, które są naturalnie obecne w organizmie człowieka, w tym w jamie ustnej i gardle. Czasami jednak nadmiernie się namnażają i powodują infekcje.
Objawy:
- Uporczywy ból gardła, umiarkowany do nasilonego.
- Suchość i pieczenie w gardle.
- Białe naloty na migdałkach i błonie śluzowej gardła: Charakterystycznym objawem pleśniawki gardła są białe lub kremowe naloty, które mogą przypominać twaróg lub skrzepy.
- Trudności w połykaniu.
- Niewielkie krwawienie. W wyniku podrażnienia błony śluzowej gardła przez naloty, może występować niewielkie krwawienie.
- Uczucie obecności ciała obcego. Niektórzy pacjenci mogą odczuwać wrażenie obecności ciała obcego w gardle.
Grzybicze zapalenie gardła może wystąpić u osób o obniżonej odporności, takich jak osoby z cukrzycą, pacjenci po transplantacjach, osoby zakażone wirusem HIV, osoby stosujące immunosupresanty, pacjenci chemioterapii oraz osoby przyjmujące antybiotyki długotrwale.
Leczenie zazwyczaj polega na zastosowaniu leków przeciwgrzybiczych.
Leczenie ostrego zapalenia gardła
Leczenie wirusowego zapalenia gardła jest przede wszystkim objawowe - łagodzimy ból, nawilżamy gardło, nie trzeba stosować antybiotyków, bo na wirusy one nie działają. Angina paciorkowcowa równa się antybiotykoterapia, warto wówczas pamiętać o równoległym stosowaniu probiotyków.
Leki na zapalenie gardła, dostępne bez recepty, znajdziesz w każdej aptece. Do zazwyczaj stosowanych należą:
- Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne:
- Spreje lub płyny do gardła:
- Tabletki do ssania lub drażetki:
- Antybiotyki (w przypadku zakażenia bakteryjnego):
- Leki przeciwwirusowe (w przypadku zakażenia wirusowego):
- Zioła. Pomoc w walce z zapaleniem gardła niosą zioła, które można z powodzeniem stosować w postaci płukanek. Szczególnie polecana jest szałwia o działaniu antyseptycznym lub rumianek - odkażający i łagodzący. Preparaty ziołowe na gardło znajdziesz w każdej aptece.
- Odpoczynek i nawadnianie.
Leczenie zapalenia gardła w ciąży
Leczenie zapalenia gardła w ciąży jest istotne, ponieważ dobre samopoczucie matki ma wpływ na zdrowie i rozwój dziecka. Konieczne jest jednak zachowanie ostrożności w stosowaniu leków i metod leczenia. Dlatego, jeśli doświadczasz objawów zapalenia gardła, takich jak ból, suchość czy trudności w połykaniu, skonsultuj się z lekarzem. On będzie mógł ocenić twoją sytuację i zalecić odpowiednie leczenie. W międzyczasie odpoczywaj, pij dużo płynów, bezpieczne będzie też płukanie gardła roztworem soli fizjologicznej. Paracetamol pomoże złagodzić ból gardła. Możesz też sięgnąć po apteczne preparaty dla ciężarnych.
Powikłania po zapaleniu gardła
W większości przypadków zapalenie gardła charakteryzuje się samoograniczaniem i nie prowadzi do poważnych powikłań. W niektórych sytuacjach, zwłaszcza jeśli infekcja jest poważna lub nieodpowiednio leczona, mogą one wystąpić. Oto niektóre z potencjalnych powikłań po zapaleniu gardła:
- Rozszerzenie infekcji na inne obszary, takie jak zatoki przynosowe, ucho środkowe czy oskrzela, prowadząc do zapalenia zatok, zapalenia ucha lub zapalenia oskrzeli.
- Przewlekłe objawy, nawracające epizody bólu gardła i dyskomfortu.
- Gorączka reumatyczna - w przypadku nieleczonych lub niewłaściwie leczonych zakażeń paciorkowcem grupy A, istnieje ryzyko wystąpienia powikłania w postaci gorączki reumatycznej, która może prowadzić do uszkodzenia mięśnia sercowego, stawów i innych narządów.
- Choroba nerek (kłębuszkowe zapalenie nerek) - niektóre zakażenia paciorkowcem grupy A mogą prowadzić do zapalenia kłębuszków nerkowych, co może uszkodzić nerki.
- Zapalenie migdałków: W przypadku ciągłych infekcji gardła mogą wystąpić nawracające lub przewlekłe zapalenia migdałków, które mogą wymagać interwencji lekarskiej.
- Zapalenie zatok - niewłaściwie leczone choroby gardła mogą prowadzić do zapalenia zatok przynosowych.
- Absces gardłowy: rzadko, ale rozwój zapalenia gardła może przebiegać w kierunku powstania ropnia na tkankach gardła, co wiąże się z koniecznością interwencji chirurgicznej.
- Zapalenie wsierdzia. Są to bardzo rzadkie powikłania bakteryjnego zapalenia gardła w wyniku zakażenia paciorkowcem grupy A.
Jak zapobiegać ostremu zapaleniu gardła?
Zapobieganie ostremu zapaleniu gardła polega głównie na utrzymaniu zdrowego stylu życia oraz stosowaniu odpowiednich praktyk higienicznych, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia wirusami lub bakteriami. Oto kilka sposobów, które mogą pomóc w zapobieganiu ostremu zapaleniu gardła:
- Unikaj kontaktu z osobami chorymi - przeziębionymi i cierpiącymi na infekcje górnych dróg oddechowych.
- Myj ręce.
- Unikaj dotykania twarzy.
- Zachowuj higienę jamy ustnej. Regularne szczotkowanie zębów, używanie nici dentystycznej i płukanie ust odpowiednimi płynami pomagają w utrzymaniu zdrowej jamy ustnej i zmniejszeniu ryzyka zakażeń gardła.
- Unikaj palenia papierosów. Palenie papierosów podrażnia błony śluzowe gardła i osłabiać odporność, co zwiększa ryzyko infekcji.
- Unikaj długotrwałej ekspozycji na zimno i wilgoć oraz zanieczyszczeń powietrza.