Bezpieczne korzystanie ze słońca to zagadnienie, o którym napisano już wiele. Niestety pomimo powszechnej świadomości zagrożeń płynących z ekspozycji na promieniowanie słoneczne nadal obserwuje się medyczne i estetyczne skutki świadczące o nieprzestrzeganiu zasad prawidłowego korzystania z kąpieli słonecznych.
Efekty niepożądane po ekspozycji na promieniowanie słoneczne
Skutki nieodpowiedniej ekspozycji na promieniowanie słoneczne można podzielić na dwie grupy: szybkie oraz odległe w czasie.
Szybkie:
• rumień posłoneczny (oparzenie)
• odwodnienie skóry/ czy wysuszenie/ przesuszenie naskórka?
• odczyny fotoalergiczne
• pogrubienie warstwy rogowej skóry
• wzmożona produkcja melaniny przez melanocyty
• uszkodzenia DNA komórek
• zmiany w obrębie struktury skóry, włosów, oczu
Odległe w czasie:
• przyspieszone starzenie (fotostarzenie)
• choroby skóry (łącznie z nowotworami skóry)
Naturalne mechanizmy obronne skóry
Pogrubienie naskórka (działanie barierowe, zabezpieczające przed przenikaniem promieniowania ultrafioletowego w głąb skóry) czy wytwarzanie melaniny (naturalnego filtra, chroniącego DNA komórek i mającego działanie przeciwrodnikowe) stanowią naturalne mechanizmy obronne ludzkiej skóry po ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Bardziej złożone procesy obejmują aktywację lub syntezę de novo enzymów antyoksydacyjnych (peroksydazy glutationowej, katalazy i dysmutazy ponadtlenkowej), które neutralizują reaktywne formy tlenu powstałe w skórze podczas jej ekspozycji na promieniowanie UV. Innym procesem obronnym skóry jest indukowanie apoptozy, czyli zaprogramowanej destrukcji własnych komórek w mechanizmie niezapalnym. Proces ten prowadzi do eliminowania uszkodzonych komórek, na miejsce których powstaną nowe.
Zasady ochrony przeciwsłonecznej
Istnieje kilka zasad prawidłowej ochrony przeciwsłonecznej:
• unikaj bezpośredniej ekspozycji na słońce dzieci poniżej 3 roku życia
• unikaj przebywania na słońcu w godzinach 11.00-16.00
• osłaniaj ciało ubraniami z lekkich, przewiewnych materiałów
• pamiętaj o okryciu głowy
• chroń oczy przed słońcem
• przebywaj w cieniu
• stosuj
preparat zwierający filtry przeciwsłoneczneJak korzystać z preparatów fotoochronnych?
Niezaprzeczalnie podstawą ochrony przeciwsłonecznej jest stosowanie odpowiednio dobranych preparatów zawierających filtry ochronne. Jednak aby mogły skutecznie chronić skórę przed promieniowaniem UV należy stosować je zgodnie ze wskazanymi:
• krem nakładaj na 20-30 minut przed ekspozycją na słońce
• chroń odsłonięte powierzchnie skóry preparatami przeciwsłonecznymi
• grubszą warstwę kremu z filtrem nakładaj na znamiona, pieprzyki
• ponawiaj aplikację kremu co 2 godziny
• ponawiaj aplikację kremu po kąpieli
Nakładając krem ochronny poza wcześniej wymienionymi zalecaniami dotyczącymi częstotliwości aplikacji, pamiętać jeszcze należy, aby również ilość nakładanej emulsji była odpowiednia. W celu uzyskania pożądanego poziomu ochrony rekomenduje się zastosowanie ok. 2mg/cm2 (w przypadku twarzy odpowiada to około połowie objętości małej łyżeczki).
Ochrona cery problemowej
Wiele osób ze schorzeniami typu łuszczyca czy trądzik zauważa poprawę kondycji skóry w okresie letnim. Dzieje się to za sprawą immunosupresyjnego działania promieni UVA (320-400nm). Jednak - pamiętając o zagrożeniach płynących z ekspozycji na promieniowanie słoneczne - nigdy nie należy zapominać o stosowaniu odpowiedniej ochrony. Promieniowanie UV może bowiem sprzyjać nawrotom i zaostrzać inne przewlekłe dermatozy, np. trądzik różowaty, chorobę Dariera, chorobę Haileya-Haileya. UV aktywuje również wirus opryszczki, co sprzyja nawrotom, zwłaszcza opryszki wargowej.
Wysoka ochrona przeciwsłoneczna wskazana jest w przypadku fotodermatoz (np. fotoalergiczne zapalenie skóry, trądzik majorka (mallorca acne), pokrzywka słoneczna, porfiria, toczeń rumieniowaty) oraz w pielęgnacji cery wrażliwej i po zabiegach. Najwyższym dostępnym na rynku filtrem jest
SPF 100+.
Najczęściej spotkanym typem cery o szczególnych wymaganiach jest cera wrażliwa, która szczególnie szybko i intensywnie reaguje na promieniowanie słoneczne. Wymaga ona ochrony przez cały rok, zatem w tym przypadku ważne jest zapewnienie
najwyższej dostępnej ochrony przeciwsłonecznej w połączeniu z cennymi składnikami pielęgnacyjnymi. Kosmetyki te odznaczają się lekką konsystencją i bogatym składem. Poza składnikami typowymi dla produktów fotoochronnych występują również substancje o działaniu przeciwrodnikowym (np. witamina E) oraz łagodzące i nawilżające (są to m.in. kwas hialuronowy, allantoina czy ekstrakt ze złotej algi).
Wiele osób o cerze wrażliwej, zwłaszcza osoby młode, mają dodatkowo problem z nadmiernym przetłuszczaniem się cery.
Krem do cery trądzikowej, tłustej i mieszanej, ze skłonnością do błyszczenia i powstawania niedoskonałości także powinien mieć lekką konsystencję, by dodatkowo nie obciążał skóry. Obecność w kremie składników takich jak octopirox sprawia, że krem nie tylko łagodzi objawy towarzyszące przetłuszczaniu się skóry, ale również ma działanie antybakteryjne. Bardzo cennym dodatkiem jest zastosowanie pre- i probiotyków, które prowadzą do odnowy prawidłowej mikrobioty skóry. Ich dodatek wpływa na zmniejszenie objawów nadwrażliwości skóry, a co za tym idzie, ogranicza stany zapalne. Sprawia to, że znajdują zastosowanie w pielęgnacji cery trądzikowej. Ponadto wykazują działanie ochronne podczas ekspozycji na promieniowanie słoneczne, a nawet działają łagodząco w przypadku wystąpienia poparzeń słonecznych.
