Kolagen do picia, czyli w postaci gotowych shotów w ampułkach lub proszku do rozpuszczania, zyskuje na popularności. Reklamują go gwiazdy znane ze srebrnego ekranu jako cudowne antidotum na upływający czas. Jakie właściwości ma kolagen do picia? Jakie jest jego działanie?
Kolagen naturalny – co o nim wiemy?
Kolagen, którego nazwa pochodzi z greki od słów kolla (w tłum. klej) i gennan (w tłum. produkować), to jedno z podstawowych białek. Występuje m.in. tkance łącznej, gdzie działa drużynowo, razem z elastyną, kwasem hialuronowym i siarczanem chondroityny. Tworzą proteoglikan, swoisty szkielet tkanki łącznej, który sprawia, że skóra jest napięta, jędrna, elastyczna oraz odpowiednio nawilżona[1]. Włókna kolagenowe są długie, cienkie i sztywne – jako takie dobrze podtrzymują rusztowanie tkankowe. Z wiekiem stają się grubsze i pofałdowane, tracą też elastyczność, co ma odbicie w strukturze skóry. Zaczynamy zauważać, że ona starzeje się, pojawiają się też zmarszczki.
Rodzaje kolagenu
Istnieje wiele typów kolagenu, które różnią się budową chemiczną i właściwościami. Większość z nich nie rozpuszcza się w wodzie i nie wchłania przez skórę, więc stosuje się je w postaci hydrolizatów. Dla zachowania urody szczególne znaczenie ma znaczenie kolagen typu I i III, dla zdrowia stawów – kolagen typu II.
Kolagen typu I
Kolagen typu I ma budowę włóknistą i to on stanowi główną podporę dla skóry. Żeby mógł prawidłowo spełniać swoją funkcję, potrzebuje kolagenu typu III, odpowiedzialnego za właściwe rozmieszczenie włókien typu I w przestrzeni.
Kolagen typu II
Kolagen typu II to podstawowy budulec chrząstki stawowej. Sprawia, że ścięgna są elastyczne i mają odpowiednią strukturę. Stosuje się go – w postaci suplementacji lub zastrzyków - u osób cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów czy chorobę zwyrodnieniową stawów, a u sportowców i osób otyłych z uwagi na narażenie na zwiększone obciążenie stawów.
Kolagen typu III
Kolagen typu III (tropokolagen, kolagen natywny) uzyskuje się ze skór młodych zwierząt. Charakteryzuje się rozpuszczalnością w wodzie, potrafi też przenikać przez naskórek, choć nie jest identyczny z kolagenem ludzkim. W postaci liposomalnej ma zastosowanie w kosmetykach, choć efektywniejsze w tym przypadku jest zastosowanie aminokwasu ASC III, który pobudza skórę do produkcji nowych włókien kolagenu typu III[2].
Cząsteczki czystego kolagenu w kremach, nawet w postaci hydrolizatu, są za duże, żeby wywołać liftingujący efekt na skórze. Skuteczne będą kosmetyki z tzw. prokolagenem lub czynnikami pobudzającymi produkcję kolagenu, jak wspomniany ASC III.
Warto wspomnieć, że witamina C w kosmetykach jest stymulatorem syntezy kolagenu, podobnie jak kwas hialuronowy.
Źródła kolagenu
Źródłem kolagenu są głównie skóra, kości i chrząstki zwierzęce, głównie wieprzowe i wołowe, albo skóra i ości rybie. Kolagen odzwierzęcy, od świń i krów, występuje w suplementach w postaci zhydrolizowanej, ułatwiającej przyswojenie. Podobnie kolagen morski.
Kiedy spada naturalna produkcja kolagenu?
Organizm sam potrafi wytworzyć kolagen i produkuje go efektywnie do około 25 roku życia. Wtedy jest go pod dostatkiem. Po tym czasie nie dość, że ten już wyprodukowany rozkłada się, to produkcja nowego nie przychodzi już tak łatwo i ilość naturalnego kolagenu spada. U kobiet przełomowym okresem, w którym wyraźnie widać, że „kolagenowa fabryka” wygasza działalność, jest menopauza. Od ok. 60 roku życia nowych włókien kolagenowych nie przybywa wcale. Z powodu niedoboru kolagenu skóra ulega zwiotczeniu, staje się też bardziej sucha i uwrażliwiona, a zmarszczki i bruzdy pogłębiają się.
Co szkodzi kolagenowi?
Oprócz upływu czasu, czyli naturalnego starzenia się organizmu, na poziom kolagenu negatywnie wpływają następujące czynniki:
· palenie papierosów (niszczy kolagen i elastynę)
· nadmierna ekspozycja na słońce (zmniejsza produkcję kolagenu)
· spożycie cukru (osłabia włókna kolagenowe)
· choroby autoimmunologiczne i genetyczne[3]
Czy picie kolagenu ma sens?
W kolagenach do picia znajdziemy peptydy kolagenowe. Co to oznacza? To kolagen, który został rozdrobniony w procesie hydrolizy (tzw. hydrolizowany) po to, by zmniejszyć masę cząsteczkową włókien i zwiększyć jego przyswajalność przez organizm.
Zasadność suplementacji kolagenu była przedmiotem badań. W części suplementów diety dostępnych na rynku znajdziemy hydrolizowany kolagen typu I o nazwie Verisol®. W badaniu wykazano, że dzienne spożycie 2,5 g peptydów kolagenowych Verisol® przez dwa miesiące dało efekt w postaci zmniejszenia zmarszczek o ponad 20%[4]. Uczestniczyły w nim dojrzałe kobiety w wieku od 45 do 60 lat. Wykazano też, że w wyniku stosowania kolagenu Verisol poprawiła się elastyczność skóry i zmniejszył się cellulit.
Kolejne badanie dotyczyło wpływu suplementacji hydrolizowanego kolagenu typu I rybiego (z chrząstek ryb) na starzenie się skóry. U zdecydowanej większości badanych już po 60 dniach spożywania suplementu stwierdzono poprawę rysów twarzy, zmniejszenie zmarszczek i linii mimicznych, ale także poprawę nawilżenia skóry oraz zmniejszenie głębokości bruzd nosowo-wargowych i marionetek (linie, które biegną od linii żuchwy, przez kąciki ust, do skrzydełek nosa). Zdaniem badaczy, peptydy kolagenowe nie tylko same zwiększają ilość kolagenu w skórze, ale też stymulują fibroplasty do produkcji kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego[5].
Reasumując: systematyczne picie kolagenu przynosi efekty po kilku-kilkunastu tygodniach. Co daje picie kolagenu? Zagęszczenie skóry, poprawę jej napięcia i nawilżenia.
By poprawić sprężystość i kondycję skóry, można też udać się do lekarza medycyny estetycznej na terapię kolagenową. Białko podaje się do skóry poprzez iniekcje. Efekty stosowania kolagenu są widoczne w po około tygodniu.
Jak stosować kolagen do picia?
W postaci bezsmakowego proszku do rozpuszczania jest np. hydrolizowany kolagen wołowy i kolagen rybi. Ten naturalny kolagen można dodawać i do ciepłych, i do zimnych napojów, a także do dań. Producent określa na opakowaniu, ile produktu dziennie należy przyjmować.
Są też produkty z opisanym wcześniej hydrolizowanym kolagenem typu I o nazwie Verisol®, wzbogacone o witaminy i minerały. Występują w postaci ampułek z płynem - to wygodne rozwiązanie, ampułkę można wrzucić do torebki i wypić w dowolnym momencie dnia - albo proszku do rozpuszczania w chłodnej wodzie, tu są wersje smakowe albo bezsmakowe.
Picie kolagenu ma sens, gdy będzie powtarzane regularnie przez kilka tygodni. Wiele suplementów zawiera kolagen, ale dla urody warto stosować kolagen typu I i III.
Suplementy diety zawierające kolagen nie zawsze są dobrze tolerowane przez osoby mające wrażliwy żołądek. Warto przyjmować je po posiłku, nie na czczo.
źródło:
[1] J. Dylewska-Grzelakowska „Kosmetyka stosowana”, WSiP 1999, str. 135
[2] tamże
[3] A. Leciewska, P. Janczarek - praca pod red. dr. n. med. Jacka Tulimowskiego „Kolagen! Po co, jak i skąd?”, Wyd. Piotr Janczarek, str. 6
[4] E. Proksch, M. Schunck, V. Zagu, D. Segger, J. Degwert, S. Oesser „View the study on our collagen peptides’ effect on wrinkles”, Skin Pharmacol Physiol. 2014;27(3);113-9
[5] Borumand M, Sibilla S. Daily consumption of the collagen supplement Pure Gold Collagen® reduces visible signs of aging. Clin Interv Aging. 2014 Oct 13;9:1747-58. doi: 10.2147/CIA.S65939. Erratum in: Clin Interv Aging. 2020 Feb 04;15:131. PMID: 25342893; PMCID: PMC4206255.
